Σημείωση: Η δημοσίευση είναι ουσιαστικά μετάφραση στα ελληνικά (με μικρές μόνο προσθήκες και προσαρμογές) ενός άρθρου που δημιουργήθηκε το Νοέμβριο του 2013 για το ιστολόγιο Stay Healthy, Stay Fit. Το ιστολόγιο αυτό χρησιμοποιήθηκε για τις ανάγκες του αντίστοιχου σχολικού ευρωπαϊκού προγράμματος eTwinning.
Όταν ήμουν μικρό παιδί, δεν νοιαζόμουν συνήθως να φάω πρωινό. Υποθέτω ότι το πλούσιο πρωινό δεν είναι παράδοση στην Ελλάδα! Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι το μεσημεριανό και το δείπνο είναι τα σημαντικά γεύματα της ημέρας. Ίσως αυτό συμβαίνει λόγω του κλίματός μας. Έτσι κι αλλιώς, τις περισσότερες φορές δεν μπορούσα να φάω ένα πραγματικό πρωινό επειδή έτρεχα να προλάβω να φτάσω στο σχολείο στην ώρα μου! Θυμάμαι πάντως ότι το αγαπημένο μου πρωινό ήταν γάλα με κακάο και ψωμί με μαρμελάδα. Δυστυχώς, κανονικά έπρεπε να περιμένω για το Σαββατοκύριακο για να το απολαύσω! 🙁
Όταν έγινα 18, άφησα την πατρίδα μου, τη Μυτιλήνη, για να σπουδάσω στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ως φοιτητής πανεπιστημίου, δεν έτρωγα συνήθως σωστό πρωινό. Ετοίμαζα απλά ένα φλυτζάνι δυνατό μαύρο καφέ κάθε πρωί. Αυτό με βοηθούσε να ξυπνάω και να μένω σε εγρήγορση κατά τη διάρκεια των μαθημάτων. Στην πραγματικότητα, μερικές φορές ο καφές ήταν όλο κι όλο το πρόγευμά μου. Περιστασιακά, ένα σάντουιτς, ένα μπολ δημητριακά με γάλα, ή το κλασικό ψωμί με μαρμελάδα συνόδευαν αυτό το φλιτζάνι καφέ.
Συνάντησα για πρώτη φορά αυτό που λέμε “ευρωπαϊκό πρωινό” ή “αγγλικό πρόγευμα”, όταν πήγα στο Μάντσεστερ της Αγγλίας για τις μεταπτυχιακές σπουδές μου. Έμενα σε ένα παραδοσιακό φοιτητικό ξενώνα, κι έτσι ήμουν υποχρεωμένος να τρώω εκεί. Προσπάθησα να φάω τηγανητά αυγά με μπέικον για πρωινό, για πρώτη φορά στη ζωή μου! Δοκίμασα επίσης λουκάνικα, ακόμα και παστή ρέγγα (!!!). Έκανε αρκετό κρύο εκεί κι υποθέτω ότι είχα ένα καλό λόγο για να αλλάξω τις διατροφικές μου συνήθειες. Άρχισε επίσης να μου αρέσει το αγγλικό κουάκερ (porridge). Αν και δεν το βρήκα τόσο νόστιμο, ανακάλυψα ότι μου έδινε πολλή ενέργεια. Μερικές φορές διάλεγα το παραδοσιακό αγγλικό μαύρο τσάι με γάλα αντί για το συνηθισμένο μαύρο καφέ μου. Στην Ελλάδα, οι περισσότεροι άνθρωποι προτιμούν καφέ και όχι τσάι. Όσοι όμως πίνουν τσάι, συνήθως βάζουν μέσα λεμόνι, όχι γάλα. Προσπάθησα κάποιες φορές να φάω φασόλια! Δεν μου άρεσαν καθόλου (μπλιάξ 🙁 ). Οι άγγλοι αρρωσταίνουν αν από το πρωϊνό τους λείπουν τα φασόλια! Ακόμα και όταν έρχονται στην Ελλάδα για διακοπές! Για μένα όμως, τα φασόλια κονσέρβας δεν είναι κάτι ιδιαίτερο. Στην Αγγλία είχα την ευκαιρία να δοκιμάσω πολλές διαφορετικές κουζίνες (ινδική, αφρικάνικη, κινέζικη, κα). Έφαγα αυγά με ένα σωρό διαφορετικούς τρόπους: βραστά, τηγανητά, χτυπητά, κλπ. Γενικά, η αγγλική κουζίνα δεν ήταν καθόλου καλή για μένα, με μία μόνο εξαίρεση· το πρωινό.Το συνήθισα και έχοντας τόσες επιλογές πάντα μπορούσα να βρω κάτι που τρωγόταν!
Πολλά χρόνια αργότερα, όταν μετακόμισα στη Γερμανία για δουλειά, συνειδητοποίησα ότι οι περισσότεροι Γερμανοί πιστεύουν ότι το πλήρες πρωινό είναι πολύ σημαντικό. Τους αρέσει να έχουν στο τραπέζι το πρωί κρέας, μαρμελάδες, μέλι, αυγά, πολλά διαφορετικά είδη τυριών, φρούτα και πολλά περισσότερα. Φυσικά, στη Γερμανία, μπορείς να βρείς τα καλύτερα είδη ψωμιού. Ίσως το ψωμί είναι ένα μέρος του γερμανικού πολιτισμού. Σκούρο ή άσπρο ψωμί, ρολλάκια ή μίνι-ψωμάκια, διάφορα είδη πρέτσελ και ό, τι άλλο μπορείς να φανταστείς περιμένουν να τα δοκιμάσεις. Όσο για τα γερμανικά λουκάνικα… Υπάρχει υπερβολικά μεγάλη ποικιλία! Bratwurst, Bregenwurst, Weisswurst και πολλά άλλα. Μερικές οικογένειες στη Γερμανία μπορούν κι απολαμβάνουν σπιτικό μαγειγευτό πρωινό ιδιαίτερα τα Σαββατοκύριακα. Έμεινα στη Γερμανία για 2 χρόνια και σίγουρα δεν μπορώ να παραπονεθώ καθόλου για το φαγητό.
Όταν επισκέφθηκα τη Ρωσία για πρώτη φορά, κατάλαβα ότι για τους Ρώσους το πρόγευμα είναι πάρα πολύ σπουδαίο. Δεδομένου ότι εκεί η εξωτερική θερμοκρασία μπορεί συχνά να πέσει κάτω από 20 βαθμούς (ακόμα και κάτω από 30), ένα πλούσιο πρωινό είναι απαραίτητο. Για παράδειγμα, οι Ρώσοι μπορούν να φάνε ψάρι (π.χ. σολομό) για πρωινό. Γιατί όχι; Είναι πολύ νόστιμο και θρεπτικό! Κάθε πρωϊ μπορεί κανείς να βρει στο τραπέζι τυρί, κρέας, αυγά, γλυκά και πολλά άλλα. Στη Ρωσία, το σαμοβάρι (παραδοσιακός βραστήρας) είναι πάντα έτοιμο για δράση. Πίνουν περισσότερα από 10 ή ακόμα και 15 φλιτζάνια τσαγιού καθημερινά (χειμώνα-καλοκαίρι). Σε περίπτωση που είστε καλεσμένοι για πρωινό, μεσημεριανό ή δείπνο στη Ρωσία, μην πανικοβληθείτε! Είναι υποχρεωμένοι να ΑΠΛΩΣΟΥΝ ΟΛΑ ΟΣΑ ΕΧΟΥΝ ΜΑΖΙ στο τραπέζι. Σούπα, ζαμπόν, τυρί, ψωμί, κρέας, ψάρια, ξηροί καρποί, κέϊκ, γλυκά, διαφορετικά ποτά ή οινοπνευματώδη (π.χ. βότκα) μπορεί να υπάρχουν όλα μαζί σε ένα τεράστιο τραπέζι. Είναι παράδοση. Δεν υπάρχει συνήθως κάποια συγκεκριμένη τάξη ή σειρά. Ορεκτικά, κυρίως πιάτα, επιδόρπια και διαφορετικά εδέσματα πρέπει να είναι όλα στη διάθεση του καλεσμένου. Ο επισκέπτης έχει το δικαίωμα να διαμαρτυρηθεί σε περίπτωση που το τραπέζι δεν είναι γεμάτο.
Όμως, η μεγαλύτερη αλλαγή στις διατροφικές μου συνήθειες αλλά και τη ζωή μου γενικότερα συνέβη όταν παντρεύτηκα. Η γυναίκα μου είχε εντελώς διαφορετικές διατροφικές συνήθειες από μένα. Αρχικά, πάντα απολαμβάνει ένα πλούσιο πρωινό. Φυσικά, η αλλαγή δεν συνέβη από τη μια στιγμή στην άλλη… Της πήρε μερικούς μήνες για να με πείσει να δοκιμάσω νέα πράγματα. Δεδομένου ότι τα περισσότερα από αυτά ήταν νόστιμα, δεν παραπονιόμουν πολύ! Ένα από τα πρώτα καινούρια πιάτα που μου έφτιαξε η γυναίκα μου για πρωινό ήταν το φαγόπυρο ή μαυροσίταρο (grechka), ένα είδος kasha (μαγειρεμένα δημητριακά). Είναι πολύ πλούσιο σε πρωτεΐνες, σίδηρο, ψευδάργυρο και σελήνιο. Ίσως οι φίλοι μας από τη Βουλγαρία ή την Πολωνία τρώνε grechka πολύ συχνά! Μετά από κάποια έρευνα, ανακάλυψα ότι το φαγόπυρο εισήχθη τον 7ο αιώνα από τους Βυζαντινούς. Φαντάζομαι ότι σήμερα ππολύ λίγοι Έλληνες γνωρίζουν γι ‘αυτό. Είναι πολύ νόστιμο και υγιεινό όμως. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως γαρνιτούρα σε κρεατικά ή σε διαφορετικά κύρια πιάτα αντί του ρυζιού.
Στη γυναίκα μου αρέσει ακόμα να προετοιμάζει πολλές διαφορετικές παραλλαγές μαγειρεμένων νιφάδων βρώμης (κουάκερ). Αγοράζει συνήθως κουάκερ από ειδικά καταστήματα με βιολογικά προϊόντα ή από ρωσικά μαγαζιά επειδή προτιμά μια πιο φυσική γεύση. Οι νιφάδες βρώμης μαγειρεμένες με γάλα, μπανάνα, σταφίδες ή άλλα αποξηραμένα φρούτα είναι πραγματικά υπέροχες. Είναι ένα πολύ υγιεινό αλλά και θρεπτικό πρωινό. Πιστεύω ότι αυτές οι παραλλαγές είναι πολύ νοστιμότερες από τον κλασικό χυλό που έτρωγα στην Αγγλία (που ήταν εντάξει για μένα έτσι κι αλλιώς). Η βρώμη έχει επίσης δυνατότητα να μειώνει τη χοληστερόλη. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιοιηθεί για να φτιαχτούν υπέροχα μπισκότα και περισσότερα καλούδια…
Μια ακόμα καλή επιλογή για μαγειρεμένο πρωινό είναι το κεχρί. Το κεχρί είναι ένας αρχαίος σπόρος, πλούσιος σε σίδηρο, βιταμίνες και ασβέστιο. Η πρώτη μου αντίδραση όταν έμαθα ότι θα φάω κεχρί ήταν αρνητική. 🙁 Είπα στη γυναίκα μου κάτι σαν «Eγώ δεν πρόκειται να φάω αυτό που τρώνε οι κότες στα χωριά». Όταν δοκίμασα κεχρί με σταφίδες το βρήκα πολύ νόστιμο, αλλά δεν είπα τίποτα. Το μαγειρευτό κεχρί είναι επίσης σπουδαίο με διαφορετικά φρέσκα ή αποξηραμένα φρούτα και καρύδια. Μετά από δυο-τρεις μήνες, είπα στη γυναίκα μου ότι ίσως θα μπορούσα να το τρώω μερικές φορές το χρόνο μόνο επειδή επιμένει ότι είναι υγιειιό. Αργότερα αποφάσισα ότι δεν θα πρέπει να είναι πεισματάρης και εγώ άρχισα να ζητάω να μου το φτιάχνει… 🙂
Οι αυγόφετες (γαλλικό τόστ) είναι επίσης ένα πολύ συνηθισμένο πρωινό στην οικογένειά μας. Τις καθιερώσαμε όταν ο κουνιάδος μου (που δε τρώει αυγά) άρχισε να μας δίνει πολλά φρέσκα αυγά. Απλά δεν ξέραμε τι να τα κάνουμε! Είναι πολύ απλό να φτιάξει κανείς αυγόφετες. Ίσως, γι’αυτό μπορώ να το κάνω καλύτερα από τη γυναίκα μου! Μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει ακόμη και μπαγιάτικο ψωμί για να τις φτιάξει. Ένα πλεονέκτημα του γαλλικού τοστ είναι ότι μπορεί να γίνει τόσο γλυκό όσο κι αλμυρό. Έτσι, μπορεί να συνδυαστεί με πολλά διαφορετικά συστατικά: μπανάνες, σταφίδες, τυρί, κλπ. Το αγαπημένο μου είναι γαλλικό τοστ με μπανάνες, κανέλα και γλυκιά σάλτσα.
Θα ήταν μεγάλη παράλειψη να μην αναφέρω ένα παραδοσιακό ελληνικό πρωινό: το γιαούρτι. Το αγαπημένο μου είναι το πρόβειο γιαούρτι με μέλι, καρύδια και μούρα, δαμάσκηνα ή μπανάνα. Το ελληνικό γιαούρτι είναι υγιεινό, νόστιμο και έχει μερικά επιπλέον πλεονεκτήματα σε σχέση με το απλό γιαούρτι. Είναι πλούσιο σε πρωτεΐνες κι έχει λιγότερη λακτόζη, ζάχαρη και ορό γάλακτος. Επίσης, έχει παχύρευστη υφή και δυνατή γεύση.
Μία ακόμη νέα γεύση για μένα, ήταν η πολέντα (kukuruznaya kasha). Η πρώτη φορά που είδα αυτό το φαγητό, ρώτησα τη γυναίκα μου: «Τι είναι αυτό το κίτρινο πράγμα;» Η απάντηση ήταν «Σκάσε και τρώγε! Είναι πολύ καλό. Δεν ξέρω πως λέγεται στα ελληνικά ούτε στα αγγλικά, μη ρωτάς λοιπόν». Λίγους μήνες αργότερα, κατάλαβα ότι έτρωγα πολέντα. Με την ευκαιρία, αυτό είναι το αγαπημένο πρωινό της κόρης μας. Άρχισε να το τρώει με μεγάλη όρεξη, όταν έγινε ενός έτους. Τώρα είναι τριών ετών κι εξακολουθεί να είναι ξετρελαμένη με αυτό το φαγητό. Φυσικά, η πολέντα μπορεί να καταναλωθεί σκέτη, ψητή, τηγανητή ή βραστή. Σε ένα κύριο γεύμα, θα μπορούσε βέβαια να συνδυαστεί με μανιτάρια, λαχανικά, κρέας, κλπ.
Ένα από τα λίγα πράγματα που μου αρέσει να ετοιμάζω για τον εαυτό μου ή για τη γυναίκα μου κάθε πρωί είναι ο καφές. Τα τελευταία χρόνια, προτιμώ τον παραδοσιακό ελληνικό καφέ. Ήταν μεγάλη η έκπληξή μου, όταν έμαθα πως η ανιψιά μου που είναι μόνο 20 χρόνων, είναι κι εκείνη φανατική του ελληνικού καφέ. Οι περισσότεροι από τους φίλους της πίνουν κι εκείνοι ελληνικό. Όταν ήμουν 20 χρόνων, οι περισσότεροι έφηβοι σνόμπαραν τον παραδοσιακό ελληνικό καφέ και προτιμούσαν στιγμιαίο καφέ. Μερικοί ερευνητές πιστεύουν ότι ένα φλιτζάνι ελληνικού καφέ είναι ένα από τα κλειδιά για καλή υγεία, σύμφωνα με αυτό το άρθρο. Εγώ πάντως πιστεύω ότι το άρωμα και η γεύση ενός παραδοσιακού ελληνικού καφέ είναι μοναδική.
Στην οικογένεια συνηθίζουμε το μαγειρευτό πρόγευμα. Ίσως να αναρωτιέστε… Πώς είναι δυνατό; Τι ώρα πρέπει να ξυπνάει κάποιος για να το προετοιμάσει; Όμως, η αγαπημένη μου πεθερούλα βρήκε την απάντηση ακόμα και γι’ αυτό! Μας έκανε ένα πολύ χρήσιμο δώρο: Ένα αυτόματο ρομποτάκι για μαγείρεμα! Μπορεί κανείς να βάλει όλα τα συστατικά μέσα (π.χ. το φαγόπυρο, το νερό, το βούτυρο, κλπ) από το βράδυ κι όταν ξυπνήσει να απολαύσει ένα υπέροχο μαγειρευτό πρωινό. Με παρόμοιο τρόπο, μπορούν να ετοιμαστούν τα λαχανικά (π.χ. στον ατμό), το κρέας, το ψάρι ή ακόμα και γλυκά. Υπάρχουν πολλά αυτόματα προγράμματα. Πολλές ενδιαφέρουσες συνταγές είναι διαθέσιμες στο διαδίκτυο. Όταν πήραμε αυτο το δώρο, η συσκευή ήταν διαθέσιμη μόνο στη Ρωσία, τη Γερμανία και τις ΗΠΑ και δεν ήταν ιδιαίτερα ακριβή. Φυσικά, το ρομποτάκι μας δε μοιάζει σαν την παρακάτω εικόνα! Απλά προτίμησα να μην κάνω διαφήμιση στο συγκεκριμένο προϊόν…
Μην νομίζετε ότι τώρα το πρωινό μου είναι πάντα υγιεινό… Μερικές φορές, μου αρέσει να τρώω κάτι γλυκό, όπως ένα κομμάτι κέικ σοκολάτας. Η γυναίκα και η κόρη μου, επίσης τρελαίνονται για γλυκά! Σε περίπτωση που αποφασίσω να φάω γλυκό μπροστά τους, είμαι χαμένος από χέρι! Μια καλή λύση είναι να φάω γλυκό όταν κοιμούνται! Τέλος πάντων, πιστεύω ότι ακόμα κι αν φάω ένα κομμάτι τούρτα το πρωϊ, εύκολα θα το “κάψω”.
Θα ήταν πραγματικά ενδιαφέρον να μάθω τι προτιμούν άλλοι για πρωϊνό! Είμαι βέβαιος ότι υπάρχουν περισσότερες ιδέες για ένα καλό πρόγευμα!
Ευχαριστώ για την υπομονή σας να διαβάσετε αυτή τη δημοσίευση!
Πολύ συμπαθητικό άρθρο! Να υποθέσω πως η σύζυγος ειναι ασφαλώς ρωσίδα οπότε ναι συγουρα θα ήταν για αυτον σκέτη πρόκληση η ρωσική διατροφή!!! Εμαθα πολλά και αρκετά χρήσιμα και εποικοοδομητικά για τη δικη μου διατροφή που οντως επιμένω να ειναι υγιεινή!!! Nα ειναι καλά όλη η οικογένεια καινα χαιρονται την διαπολιτισμική τους γαστρονομία!!!
Ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια! Stay healthy!
Πολύ ωραία αυτά που γράφεις! Εμένα το πρωινό είναι το αγαπημένο μου γευμα! Και το κριθάρι με κολοκυθοσπορουσ και σιρόπι Αγαύης είναι ωραία εναλλακτική για πρωινό ή η σπιτική γκρανολα βρωμησ με ξηρούς καρπούς!